Terapia poznawczo behawioralna (CBT, cognitive – behavior therapy) jest jednym z lepiej zbadanych podejść, którego skuteczność została poddana licznym badaniom klinicznym. Czym jest terapia poznawczo behawioralna? Mówiąc ogólnie, jest to forma terapii, nastawiona na zmianę myślenia oraz zachowania.
CBT opiera się na założeniach teoretycznych, zgodnie z którymi trudne czy dysfunkcjonalne zachowania i emocje jednostki można wyjaśnić w oparciu o teorię uczenia się oraz uwzględnia rolę procesów poznawczych.
Człowiek przez całe swoje życie konstruuje swoją rzeczywistość poprzez nadawanie znaczenia różnym sytuacjom oraz bodźcom płynącym z otoczenia zewnętrznego. Proces ten odbywa się w sposób automatyczny, co oznacza, że każdy z nas w jednostkowy sposób spostrzega oraz rozumie to, co dzieje się w naszym życiu. Z kolei nasze reprezentacje poznawcze otaczającej nas rzeczywistości wpływają na przeżywane emocje, co skutkuje podejmowaniem określonych zachowań.
Podczas terapii dociera się do ukrytych i jawnych znaczeń, które mają wpływ na nasze negatywne przeżycia oraz zachowania. Zmiana sposobu myślenia wpływa istotnie na zmianę przeżywanych emocji, co w efekcie prowadzi do zmiany naszego działania. Dotarcie do tak zwanych myśli automatycznych umożliwia identyfikację oraz korektę danych zniekształceń poznawczych.
Celem terapii poznawczo behawioralnej jest poprawa jakości życia pacjenta poprzez modyfikację zachowań i sposobu myślenia. Ważną cechą terapii poznawczo behawioralnej jest klarowność i uporządkowana struktura. Zarówno cała terapia, jak i pojedyncze sesje terapeutyczne mają swój jasno określony plan. Model terapii CBT opiera się na współpracy między terapeutą a pacjentem i obejmuje opracowanie całego procesu terapii, skupienie uwagi na bieżących problemach. Terapia CBT jest ograniczona w czasie i trwa od kilku do dwudziestu kilku sesji, na ogół raz w tygodniu.
